لوله گالوانیزه زیر مجموعه لوله های فولادی یا آهنی است که جهت حفاظت این لوله ها در برابر رطوبت محیطی و واکنش های اکسیداسیونی، طی فرایند گالوانیزاسیون، لوله فولادی را درون حمام حاوی روی مذاب فرو میبرند تا لوله گالوانیزه شکل بگیرد. در صنعت آهن آلات، بر روی فلزاتی که نسبت به خوردگی آسیب پذیر می باشند پوششی از فلز روی قرار می دهند که این پوشش برای حفاظت از فلز در برابر خوردگی و آسیب پذیری می باشد و این عمل توسط گالوانیزاسیون صورت می گیرد. پوشش قرار داده شده در عمل گالوانیزاسیون شامل لایه ای از فلز روی و ترکیباتی از آهن می باشد. در مورد لوله های فولادی نیز برای حفاظت از این لوله ها در برابر خوردگی و آسیب پذیری پوششی از فلز روی بر روی آن قرار می دهند که به آن ها لوله گالوانیزه گفته می شود. معمولا طول لوله گالوانیزه حدود ۶ متر می باشد.
مراحل ساخت لوله گالوانیزه
موارد استفاده از لوله گالوانیزه
معمولا از لوله گالوانیزه برای انتقال حرارت، گاز و آب استفاده می گردد. ایجاد زنگ آهن در لوله های فولادی سبب آلوده شدن اتصالات و مخلوط شدن با باکتری ها می گردد. هم چنین به علت حضور زیاد فلزات سنگین در آب، لوله های فولادی معمولا دچار خوردگی شده که این مورد سبب آسیب رساندن به بدن انسان می گردد. بنابراین استفاده از این محصول در صنایع آب بسیار مهم می باشد.
مقایسه پوشش گالوانیزه و سایر پوشش ها
پوشش دادن لوله گالوانیزه با روی نسبت به سایر روش های حفاظتی و پوشش دهی هزینه کم تری دارد. در پوشش دهی با رنگ در نگاه اول شاید به نظر برسد که هزینه کم تری را در بر خواهد داشت ولی سهم نیروی انسانی برای پوشش رنگ ۶۰ درصد بوده که در مقابل ۳۰ درصد هزینه نیروی انسانی گالوانیزاسیون بیشتر می باشد. نصب آن سریع بوده به گونه ای که این لوله ها نسبت به لوله های رنگ شده زمان کمتری را برای نصب و تکمیل دارا می باشد . به دلیل ساختار واحد دارای استحکام قابل قبولی در تنش های مکانیکی می باشد.
دو دسته بسیار مهم لوله های گالوانیزه
لوله گالوانیزه فولادی
لوله گالوانیزه فولادی عموما برای تهویه استفاده می گردد و هم چنین در تخلیه فاضلاب ها نیز از این نوع لوله ی گالوانیزه استفاده می گردد. لوله گالوانیزه فولادی از جنس فولاد نرم می باشد و برای تهیه این لوله ها برای افزایش مقاومت به خوردگی و گالوانیزه کردن آن ها و مقاومت در برابر انواع اسیدها و زنگ زدگی آن ها را در یک وان حاوی فلز روی قرار داده تا ورق فولادی تبدیل به ورق گالوانیزه فولادی گردد.
لوله گالوانیزه آهنی
لوله گالوانیزه آهنی عموما به رنگ خاکستری و تیره می باشد و اکثرا به دو نوع متوسط و سبک تقسیم بندی می شوند. لوله ی گالوانیزه از جنس آهن سفید نورد شده بوده. به لوله ی گالوانیز آهنی، لوله با درز نیز گفته می شود که در آن ها درز به وسیله دستگاه هایی به یکدیگر متصل گردیده است و به یکدگیر جوش داده می شوند و پس از آن لوله در فلز روی که به حال مذاب درآمده فرو برده شده و تبدیل می شود.
متداول ترین روش برای تولید لوله های گالوانیزه
لوله گالوانیزه سرد
در روش گالوانیزه سرد نمک های روی در داخل یک محلوله آبی الکترولیز گردیده و پس از آن این محصول تولید می گردد. در لوله گالوانیزه سرد ضخامت لایه ی روی کم می باشد و بیشتر مصارف خانگی دارد. این نوع لوله از نظر اقتصادی مقرون به صرفه و همچنین دارای استحکام خوبی است.
لوله گالوانیزه گرم
در روش گالوانیزه گرم لوله ی گالوانیزه در وان مذاب روی غوطه ور شده و پس از آن حرارت داده می شود طول عمر مفید لوله های گالوانیزه گرم بین ۲۵ تا ۳۰ سال است.
تفاوت لوله گالوانیزه سرد و گرم
لوله گالوانیزه گرم به خاطر حرکت شیمیایی انجام شده در زمان آبکاری و به دلیل دمای بالای کار ، براق تر از لوله گالوانیزه سرد است .اما براق بودن لوله های گالوانیزه سرد بستگی به لوله و ورق لوله دارد . تفاوت دیگر لوله گالوانیزه سرد و گرم در این است که لوله های گالوانیزه گرم اغلب به صورت دو سر رزوه دنده تولید میگردند اما لوله گالوانیزه سرد بدون رزوه است و می توان آن را رزوه دار نیز کرد.مقاومت لوله گالوانیزه گرم بیشتر از لوله گالوانیزه سرد است و این به دلیل روش آبکاری لوله های فولادی گالوانیزه است.