شیر ایمنی

      ﯾﮏ ﺷﯿﺮ اﯾﻤﻨﯽ ﺷﯿﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻓﻨﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎ رﺳﯿﺪن ﻓﺸﺎر ﭘﺸﺖ ﺷﯿﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ مشخص عمل کرده و به سرعت باز می شود (به این عمل POP ﮐﺮدن ﺷﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ)» ﺷﯿﺮ ﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮای ﺳﯿﺎﻻت ﺗﺮاﮐﻢ ﭘﺬﯾﺮ ﮐﺎرﺑﺮد دارد SAFTLY VALVE فقط برای گازها ، هوا ، بخار و غیره (به استثنای مایع ) بکار برده می شود این شیرها به طور خودکار از افزایش غیر مجاز فشار بر روی ظروف تحت فشار و سیستم لوله کشی جلوگیری می کنند.

Safety valve نوعی از شیر است که جهت کنترل فشار در بویلرها و مخازن تحت فشار  عمدتاً در مخازن تحت فشار مانند مجتمع‌های شیمیایی، دیگ‌های بخار الکتریکی (Electric power boilers) تانک‌های ذخیره‌ی گاز، توربین‌ها، بویلرها و … نصب می‌شوند.این وسیله به‌طور خودکار در صورت بالا رفتن فشار یا دما در مخزن وارد عمل شده و مقداری از محتویات را تخلیه می‌کند. همان‌طور که از نام این شیر برمی‌آید جهت ایمن ساختن لوله‌ها ودستگاه‌های دارای فشار به کار می‌رود. دارای انواع و اقسام گوناگونی بوده و می‌توان گفت که متنوع‌ترین نوع شیرها از نوع شیر ایمنی هستند. این شیر قابل تنظیم بوده و با توجه به فشار جاری سیال داخل آن تنظیم می‌گردند. بدان معنی که هرگاه فشار جریان بیش از فشار تنظیمی بر روی شیر باشد شیر به صورت اتوماتیک جریان را قطع می‌کند و از طرف دیگر اگر فشار جریان کمتر ازحداقل فشار تنطیمی بر روی شیر باشد باز هم جریان را قطع خواهد کرد. به همین علت در مسیر عبور سیالی که تغییرات فشار ناگهانی در آن محتمل است از وجود این شیر استفاده می‌گردد.

 

از شیرهای ایمنی در عملیات فرآیندی نیز استفاده می‌شود تا از آسیب دیدن محصول به دلیل فشار بیش از حد جلوگیری شود. فشار بیش از حد در شرایط مختلف ایجاد می‌شود، از جمله:

عدم تعادل در میزان دبی به دلیل باز و بسته شدن سهوی شیرهای ایزوله در مجراها

خرابی سیستم خنک کننده که اجازه سیال یا بخار منبسط شود

به وجود توده فشاری گذرا (Transient pressure surges)

قرار گرفتن در معرض آتش سوزی

خرابی لوله مبدل حرارتی

واکنش‌های گرمایی غیرقابل کنترل در مجتمع‌های شیمیایی

تغییر دمای محیط

زمانی که فشار قسمت ورودی شیر نسبت به فشار تعیین شده افزایش پیدا می‌کند، باعث می‌شود تا دیسک یا همان مجرابند شیر باز شده و سیال اضافی (بخار یا گاز) تخلیه شود و هنگامی که فشار به مقدار تعیین شده کاهش یافت، دیسک ولو دوباره بسته می‌شود. شیر ایمنی به اصطلاح آخرین وسیله‌ی ایمنی است که فشار را کنترل می کند و مقدار اضافه مشخص از مایعات را به صورت خودکار و بدون هیچگونه نیازی به برق تخلیه می‌کند.

در پالایشگاه ها شیر یکطرفه را روی لوله خروجی تلمبه قرار می دهند که پس از انتقال مقدار لازم مواد نفتی ، و بستن تلمبه یا خاموش شدن اضطراری تلمبه مواد ارسال شده نتواند برگردد زیرا در اثر برگشت علاوه بر هدر رفتن انرژی مصرف شده برای ارسال آن ممکن است طرف دریافت کننده مواد را نیز با کمبود فوری مواجه سازد از این مهمتر ممکن است فشار مایع برگشتی که از همان مسیر رفته معکوس شود و در نتیجه تلمبه گریز از مرکز را با سرعت فزاینده بچرخاند و سرعت آنقدر زیاد شود که تلمبه داغ شده از کار بیفتد و حتی منفجرشود .

طرز کار آنها به این صورت می باشد که فشار مایع یا گاز دریچه شیر را بلند می کند و باعث عبور مایع یا گاز می شود تا زمانی که فشار زیر دریچه بیشتر از فشار روی آن باشد شیر باز می ماند و عبور مایع یا گاز ادامه می یابد اگر به هر علتی فشار زیر دریچه کمتر از فشار روی آن شود وزن خود دریچه و فشار موادی که قصد برگشتن دارند باعث بسته شدن شیر و جلوگیری از برگشت مواد می شود .